Netykieta, czyli internetowa etykieta, to zbiór zasad dotyczących zachowania w sieci. Podobnie jak zasady savoir-vivre, netykieta nie jest skodyfikowana. Dokładna lista reguł ustalana jest wewnątrz konkretnej społeczności internetowej, np. forum dyskusyjnego. Część zasad to wskazówki, które ułatwiają komunikację między internautami i budują wzajemny szacunek. Inne są ściślej związane z prawem, a naruszająca je osoba może być karana. Jakie są początki netykiety? Jak obecnie wygląda zbiór najważniejszych reguł dobrego zachowania w Internecie? Dalsza część artykułu odpowie na te pytania.
Spis treści
- Od kiedy istnieje netykieta?
- 10 podstawowych zasad netykiety
- 1. Nie hejtuj – wypowiadaj się z szacunkiem.
- 2. Nie naruszaj prywatności innych osób.
- 3. Nie spamuj i pisz na temat.
- 4. Pisz poprawnie, w obowiązującym języku.
- 5. Nie udostępniaj cudzej własności bez podania źródła.
- 6. Czytaj regulaminy i respektuj zasady grupy.
- 7. Nie prowokuj kłótni (zakaz trollowania).
- 8. Korzystaj z wyszukiwarki, zanim zadasz pytanie.
- 9. Nie udostępniaj podejrzanych artykułów i fake newsów.
- 10. Nie nadużywaj ironii i sarkazmu.
- Dlaczego netykieta jest ważna?
Od kiedy istnieje netykieta?
Wraz z upowszechnieniem się Internetu jako narzędzia komunikacji, zaszła potrzeba określenia zasad funkcjonowania w wirtualnej przestrzeni. Pierwsza wersja netykiety, autorstwa Arlene H. Rinaldi, powstała w 1992 roku. Dokument obejmował podstawowe reguły korzystania z poczty elektronicznej, grup dyskusyjnych czy telnetu. Podkreślony został niejednolity charakter sieci – zasady obowiązujące w jednej przestrzeni niekoniecznie muszą być właściwe w innej.
Pierwszym polskim źródłem, z którego można było czerpać informacje na temat internetowego savoir-vivre, był serwis założony w 1998 roku przez Tomasza Urbańskiego. Jego strona już nie istnieje, lecz stała się podstawą kolejnych netykiet. Obowiązywały początkowo na forach dyskusyjnych, w poczcie e-mail i komunikatorach. Obecnie podobne reguły stosuje się w mediach społecznościowych. Chociaż anonimowość jest w nich zredukowana, wciąż istnieją użytkownicy, których maniery w Internecie są godne krytyki.
10 podstawowych zasad netykiety
Każda społeczność w sieci podlega innym, wewnętrznym prawom. Fora dyskusyjne z poprzednich dekad, oparte na uprzejmej wymianie zdań, nie są już jedynym sposobem wymiany myśli w Internecie. Niektóre grupy tematyczne na Facebooku lub czaty charakteryzuje luźna atmosfera – dopuszczalne są tam wulgaryzmy lub serie krótkich wiadomości. Można jednak wyróżnić 10 zasad, które obowiązują niezależnie od strony internetowej i struktury jej społeczności.
1. Nie hejtuj – wypowiadaj się z szacunkiem.
Hejt, inaczej mowa nienawiści, to bardzo szkodliwe zjawisko w Internecie. Oznacza obraźliwe i agresywne wypowiedzi skierowane przeciw konkretnej osobie lub grupie. Hejtem może być więc rasistowski komentarz lub personalny atak na oponenta w dyskusji. Takie postępowanie łamie jedną z najważniejszych zasad zachowania w społeczeństwie, czyli okazywanie szacunku drugiej osobie.
Nienawistne wypowiedzi mogą mieć konsekwencje prawne – szczególnie, jeśli nawołują do dyskryminacji lub zawierają pomówienia. Za ich zamieszczanie autor może otrzymać karę grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności.
2. Nie naruszaj prywatności innych osób.
Podobnie jak w świecie rzeczywistym, w Internecie każdy użytkownik ma prawo do prywatności. Nie wolno zatem udostępniać cudzych danych osobowych i zdjęć bez otrzymania zgody. Nie należy także publikować zrzutów ekranu prywatnych wiadomości bez ocenzurowania zdjęcia profilowego oraz imienia i nazwiska.
3. Nie spamuj i pisz na temat.
W większości społeczności internetowych zabronione jest zaśmiecanie konwersacji, poczty elektronicznej i wątków dyskusyjnych. Najbardziej powszechnym rodzajem spamu są e-maile rozsyłane masowo do nieznanych odbiorców. Zjawiskiem niechcianym jest także pisanie postów niezwiązanych z tematem grupy oraz wysyłanie reklam i linków do zewnętrznych stron.
4. Pisz poprawnie, w obowiązującym języku.
Komunikacja w Internecie staje się nieprzyjemna, gdy użytkownicy nie respektują zasad danego języka. Niestosowanie interpunkcji, błędy ortograficzne i nadużywanie caps-locka są drażniące dla innych uczestników rozmowy. Nie powinno się także pisać w obcym języku, będąc Polakiem w grupie polskojęzycznej.
5. Nie udostępniaj cudzej własności bez podania źródła.
Ta zasada dotyczy np. artykułów blogowych, dzieł sztuki i filmów, których autorem jest inna osoba. Wykorzystując zdjęcia lub teksty znalezione w sieci, zawsze należy podać autora lub link do źródła.
6. Czytaj regulaminy i respektuj zasady grupy.
Jeśli administratorzy danej społeczności narzucają określoną strukturę postów lub komentarzy, należy znać te zasady i ich przestrzegać. Przed dołączeniem do forum lub grupy dyskusyjnej trzeba zapoznać się z regulaminem.
7. Nie prowokuj kłótni (zakaz trollowania).
Trolling polega na celowym pisaniu kontrowersyjnych lub prowokacyjnych treści, aby wzbudzić gniew innych użytkowników i wywołać kłótnię. Troll internetowy może np. podawać się za zwolennika światopoglądu, który potępia reszta społeczności lub atakować któregoś z jej członków wyzwiskami. To szkodliwe zachowanie, którego bezwzględnie należy się wystrzegać.
8. Korzystaj z wyszukiwarki, zanim zadasz pytanie.
Powtarzające się pytania ze strony nowych użytkowników są denerwujące dla stałych członków grupy. Jeśli istnieje funkcja wyszukiwania, należy z niej korzystać, aby nie powielać treści.
9. Nie udostępniaj podejrzanych artykułów i fake newsów.
W Internecie można znaleźć zarówno wartościowe treści, jak i błędne informacje. Nie warto przekazywać dalej artykułów, które nie opierają się na wiarygodnych źródłach. Popularność tzw. clickbaitowych treści niejednokrotnie przewyższa rzetelne informacje, co zmniejsza wiarygodność Internetu.
10. Nie nadużywaj ironii i sarkazmu.
Czasami trudno zrozumieć intencje autora tekstu. Ironiczny komentarz w Internecie, składający się wyłącznie z przekazu werbalnego i emotikon, może być zrozumiany poważnie. Warto także mieć na uwadze to, że nie znamy osób, które będą czytały nasze wypowiedzi. Należy więc zachować umiar w humorze.
Dlaczego netykieta jest ważna?
Przestrzegając netykiety, pomagamy budować w Internecie przestrzeń bezpieczną i przyjazną dla wszystkich. Zachowywanie powyższych zasad oznacza szacunek do cudzego czasu i uczuć. Dzięki temu każdy może czerpać z sieci to, czego potrzebuje – informacje, wsparcie i poczucie przynależności. Mimo pewnej anonimowości, Internet jest narzędziem komunikacji i wymiany dóbr. Musi więc podlegać podobnym zasadom, co zachowanie w świecie rzeczywistym. Nie dopuszcza zachowań antyspołecznych i niezgodnych z dobrym wychowaniem.
Podobne artykuły
Today's pick
DevOps Engineer: Kluczowa rola w przyspieszaniu dostarczania rozwiązań IT
W świecie IT DevOps Engineer jest uważany za prawdziwego renesansowego człowieka. Ten specjalista musi posiadać solidne zaplecze technologiczne, znać języki…
Jak zarządzać projektami IT? Wybrane metodyki
Zarządzanie projektami IT obejmuje szereg działań mających na celu skuteczne planowanie, organizowanie i kontrolowanie projektów w branży informatycznej. Istnieje wiele…
Bill Gates – czym zajmuje się teraz legenda branży IT?
Bill Gates, jeden z najsłynniejszych ludzi naszych czasów. Geniusz komputerowy, milioner, osobowość, filantrop. Dla wielu osób rewolucja informatyczna ma dwóch…
Co to jest software house?
Jeśli poszukujemy specjalisty, który stworzy dla nas zaawansowany system, bądź aplikację mobilną, to powinniśmy zgłosić się do software house’u. W…
Dlaczego wybieranie przez największe firmy systemów CMMS jest dowodem na ich skuteczność i użyteczność?
Każda firma zorientowana na rozwój i utrzymanie swojej przewagi konkurencyjnej na rynku musi prędzej czy później skorzystać z nowoczesnego wsparcia…
Gdzie najtańszy abonament bez telefonu?
Korzystanie z usług telefonicznych w ramach abonamentu jest nie tylko wygodne, ale również opłacalne. Na co zatem zwrócić uwagę przy…
Mobilne kasy fiskalne – kiedy warto zainwestować w taki sprzęt?
Każdy przedsiębiorca, który prowadzi sprzedaż towarów bądź usług osobom fizycznym, nieprowadzącym działalności gospodarczej i osiąga z realizacji takiego biznesu obroty…
Kiedy dojdzie mój przelew? Sesje przychodzące w polskich bankach
Wykonanie przelewu nie oznacza jego natychmiastowego dotarcia do odbiorcy. Sprawdź, jak długo trzeba oczekiwać na realizację przelewu. Spis treściSesje rozrachunkowe…
Czym jest wash trading na giełdach kryptowalutowych i jak go rozpoznać?
Kryptowaluty dostępne są dla użytkowników stosunkowo krótki czas, a zasady ich obrotu często nie są wystarczająco uregulowane. Właśnie przez to…
Laptop w leasing czy na raty? Podpowiadamy
Laptop to podstawowe narzędzie pracy biurowej. Można kupić go za gotówkę, lecz lepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania…